Uzmanlara göre ekonomide kriz daha da derinleşecek

Sürekli artan girdi maliyetleri nedeniyle üretici enflasyonun yüksek olması ve iklim değişiklikleri tarımsal üretimi ve gıda fiyatlarını olumsuz etkiliyor. 

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar’ın aktardığına göre, son zamla birlikte mazot fiyatı aylık olarak yüzde 51,9, son bir yıla göre ise yüzde 49,9 oranında arttı. Yani seçimden sonraki bir ayda yapılan zam oranı son bir yıllık zam oranını aştı.

Bayraktar, “Bu fahiş zamla birlikte mazota verilen destek tümden eriyip gittiği gibi, tarıma verilen tüm desteklerin de yüzde 75’i de mazota uygulanan ÖTV, KDV ve döviz fiyatı artışı yoluyla devlete geri aktarılıyor. Mazot bir özel tüketim ürünü değildir ki vergi alınsın. Bu durum aynı zamanda nakliye fiyatlarını artıracak tüketiciye ulaşıncaya kadar gıda fiyatları katlanacaktır” dedi. 

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 3 Ağustos Perşembe günü açıklayacağı enflasyon verileri merakla beklenirken, İstanbul’un enflasyonundan önümüzdeki aylara dair ilk işaret geldi.

İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) verilerine göre enflasyonda düşüş serisi durdu. İstanbul’da perakende fiyatları temmuzda önceki aya göre yüzde 9,84 arttı. Haziranda artış yüzde 3,46 olmuştu. Endekste Nisan 2022’de yüzde 11,36’lık artıştan bu yana en hızlı aylık artış görüldü.

Fiyatlar yıllık bazda yüzde 63,7’ye yükseldi. Önceki ay artış oranı yüzde 55,19 olmuştu. Böylece enflasyonda yıllık bazda düşüş serisi son buldu.

Ekonomi yönetimi, finansal istikrarın güçlendirilmesinde bütün yükü vatandaşa yükleyen kararlar almaya devam ediyor. Son olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı kredi kartlarında havayolu, seyahat ve konaklama ile ilgili yurt dışı harcamalarda taksitlendirmeyi yasaklayan karar bu kapsamda tepkilere neden oldu. 

Diğer taraftan vatandaşın ihtiyaç halinde başvurduğu; ihtiyaç kredileri, bireysel kredi kartları, tüketicilere kullandırılacak binek araç edinimi amaçlı taşıt kredileri ile taşıt teminatlı krediler ve tüketiciler ile yapılacak finansal kiralama işlemlerinde koşulların ağırlaştırılması ise analistlere göre vatandaşa ‘dur’ demek anlamına geliyor. 

Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, Bloomberg HT’ye yaptığı değerlendirmede; yurtdışına seyahate gidenlerin yüzde 60 civarının taksit yaptırdığını aktardı. Önaran, “25 sene önce bu taksitleri senetlerle yapardık. Kendimizi 25 sene öncesine dönmüş gibi hissediyoruz. Hatırlatmak istiyorum ülkemize 50 milyon turist geliyor yurtdışına turistik amaçla giden, uçak bilet alıp giden 5 milyon kişi var” dedi. 

Geçtiğimiz hafta da TCMB enflasyonun kontrolü ve iç talebin dengelenmesi kapsamında kredi kartı nakit kullanımlarına ve kredili mevduat hesaplarına uygulanan aylık azami faiz oranını yüzde 2,89’a yükseltilmişti.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 21 Temmuz haftasına ait verilerine göre tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarına olan toplam borç 2 trilyon 208 milyar 668 milyon liraya ulaştı. Tüketici kredilerindeki toplam borç 1 trilyon 401 milyar lirayı aştı.